Onthullend boek over Trump: “Medewerkers stalen zijn documenten ‘om het land te beschermen’”

Voor zijn 448 pagina’s dikke boek ‘Fear: Trump in the White House’ had Woodward gesprekken met ingewijden van het Witte Huis. Hij beschikt over honderden uren aan opgenomen gesprekken en tientallen bronnen uit Trumps nabije omgeving, alsook documenten, dagboeken en notities. De bronnen spraken met hem op voorwaarde van anonimiteit.

Uit de conversaties blijkt dat er een grote ongerustheid heerst onder veel vertrouwelingen, stafleden en kabinetsmedewerkers van Donald Trump, die zich steeds meer zorgen maken om de president en zijn bizarre gedrag, zijn onwetendheid en zijn leugens.

Stafchef John Kelly noemt Trump een “idioot” en “gestoord”, zo schrijft Woodward. Volgens minister van Defensie James Mattis heeft de president dan weer het intellect van “iemand uit het vijfde of zesde leerjaar” en Trumps voormalige advocaat John Dowd omschrijft de president als “een verrekte leugenaar. Dowd waarschuwde Trump dat hij zou eindigen in een “oranje gevangenisplunje” als hij zou getuigen voor speciaal onderzoeker Robert Mueller.

“Hij is een idioot. Het heeft geen zin om te proberen om hem van iets te overtuigen. Hij is ontspoord. We zijn in een gekkenhuis”, zei Kelly tijdens een stafmeeting op zijn kabinet. “Ik weet niet eens waarom we hier zijn. Dit is de ergste job die ik ooit heb gehad.”

In een verklaring ontkent Kelly echter dat hij Trump ooit een idioot heeft genoemd. "Het idee dat ik de president ooit een idioot heb genoemd, is niet waar. Het is eigenlijk het tegenovergestelde. We hebben een enorm goede band", staat in de verklaring van Kelly, die door Trump zelf gedeeld werd via Twitter:

Woodwards boek start met een scène uit het leven van voormalig economisch topadviseur Gary Cohn, die een kladversie van een brief zag liggen in de Oval Office. Met het document wilde Trump zich terugtrekken uit een handelsakkoord met Zuid-Korea en volgens Trumps medewerkers, zou zo'n stap de VS veel kwetsbaarder maken voor een mogelijke Noord-Koreaanse aanval. 

"Ik heb hem van zijn bureau gestolen", aldus Cohn aan een medewerker over de brief. "Ik wilde niet dat hij hem zou zien. Hij zal dat document nooit zien. Ik moet het land beschermen." En ook andere medewerkers, zoals voormalig secretaris Rob Porter, gebruikten die techniek verschillende keren.

"Een derde van mijn job bestond erin te reageren op sommige van zijn erg gevaarlijke ideeën en te proberen redenen aan te brengen om hem te overtuigen dat het misschien toch niet zo'n goede ideeën waren", aldus Porter, die als secretaris de documenten van de president beheerde tot hij eerder dit jaar opstapte na beschuldigingen van huiselijk geweld. Porter zei dat hij en anderen handelden met de stilzwijgende toestemming van voormalig stafchef Reince Priebus.

Woodward omschrijft de pogingen om Trumps beslissingen te omzeilen als "niets minder dan een administratieve staatsgreep".

Aan zijn minister van Defensie James Mattis zei Trump dan weer dat de VS president Assad maar moesten vermoorden. "Laat ons hem godverdomme vermoorden. Laat ons binnenvallen. Laat ons er godverdomme een hele hoop doden", zei hij aan de telefoon na de chemische aanval die aan het regime wordt toegeschreven, en waarbij 80 Syrische burgers omkwamen. Hoewel Mattis aan Trump zei dat hij dat plan zou laten uitvoeren, verklaarde hij meteen daarna aan een medewerker dat hij dat zeker niet zou doen, en een meer gematigde aanpak verkiest. Over de Amerikaanse aanpak in Afghanistan zei Trump dan weer dat ze "mensen zouden moeten doden. Je hebt geen strategie nodig om mensen te doden."

Ook Mattis ontkent in een officiële verklaring overigens de kritiek op de president. "De minachtende woorden over de president die aan mij zijn toegeschreven in het boek van Woodward zijn nooit door mij of in mijn aanwezigheid uitgesproken. Hoewel ik in het algemeen best van fictie kan genieten, is dit een uniek stuk literatuur uit Washington met anonieme bronnen die totaal niet geloofwaardig zijn", klinkt het in de verklaring die Trump via Twitter deelde.

Mattis zegt dat het idee dat hij "minachting" zou tonen voor Trump of "oneerbiedigheid zou tolereren" van het overige personeel "het product is van iemands rijke verbeeldingskracht".

lees verder onder de tweet

In het boek beschrijft Woodward ook de verschillende scheldtirades die Trump over heeft voor zijn medewerkers, zoals de "achterlijke" Jeff Sessions of "kleine rat" Reince Priebus. Tegen zijn advocaat Rudy Giuliani zei hij dat die "een baby'tje is die een nieuwe luier nodig heeft. Wanneer ga je eindelijk een man worden?"

Voormalig stafchef Reince Priebus omschrijft de Trump-administratie als een plek met "natuurlijke vijanden aan tafel". "Als je een slang en een rat en een valk en een konijn en een haai en een zeehond in een zoo zonder muren zet, dan worden de zaken naar en bloederig", zou hij gezegd hebben.

Het boek komt uit op 11 september, maar verschillende Amerikaanse media konden al een exemplaar te pakken krijgen. Trump reageerde dinsdag niet op de onthullingen, maar uit een gelekt telefoongesprek tussen de president en Woodward van 14 augustus, blijkt dat Trump 'not amused' is dat Woodward hem zelf niet aan het woord laat in het boek. Trump ging er bovendien van uit dat het boek een negatieve ondertoon zou hebben, en foute informatie zou bevatten. "Want het zou accuraat zijn als erin stond dat nooit iemand een betere president is geweest dan ik." 

Inmiddels heeft ook Trumps woordvoerster Sarah Sanders op de berichtgeving rond Woodwards boek gereageerd. In een verklaring, die opnieuw gedeeld werd door de president, zegt ze dat dit boek "niets anders is dan een samenraapsel van verzonnen verhalen van ontevreden ex-medewerkers om de president zwart te maken." Volgens Sanders is Trump erin geslaagd "door de bureaucratie heen te breken om "ongeëvenaard succes te brengen aan het Amerikaanse volk."

"Soms is hij onconventioneel, maar hij behaalt altijd resultaten", aldus Sanders, die voorspelt dat niemand Trump bij de volgende verkiezingen in 2020 kan verslaan."

Tot slot reageerde Trump zelf nog in een tweet, waarin hij aangeeft dat Woodwards boek al door de geciteerde Mattis en Kelly is ondergraven. "Hun citaten waren verzonnen, valse verklaringen, volksverlakkerij, net zoals de andere verhalen en citaten", aldus Trump, die ook opmerkt dat de timing van het boek erg opvallend is, aangezien in november verkiezingen (de zogenaamde 'midterms') gehouden worden in het land. 

De Republikeinen controleren nu zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Als de Democraten een van de twee delen van het Congres kunnen heroveren, hebben ze een belangrijke sleutel in handen om Trump te dwingen samen te werken. De kans dat de Democraten het Huis heroveren, wordt het grootst geacht. 

Traditioneel gezien doet de partij van een zittende president het altijd slechter bij de midterms, vaak uit onvrede met het beleid. Zo verloor Barack Obama zijn meerderheid in het Huis in 2010, twee jaar na zijn eerste verkiezing in 2008. George W. Bush verloor zijn meerderheid in 2006, twee jaar na zijn herverkiezing van 2004.